Lavrov Planı devrede: Dağlık Karabağ’da savaşı bitiren anlaşma imzalandı

Azerbaycan’ın Şuşa’yı ele geçirmesinin ardından Ermenistan Başbakanı Paşinyan’dan flaş bir açıklama geldi.

Paşinyan, kişisel Facebook hesabından yaptığı paylaşımda, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ile Dağlık Karabağ’da çatışmaların durdurulması için bir anlaşma imzaladığını duyurdu.

Paşinyan, anlaşmanın 01.00’den itibaren geçerli olacağını söyledi.

Ermeni Başbakan, “Olağanüstü dönemde kendim ve ülkem için zor bir karar aldım. Rusya ve Azerbaycan devlet başkanları ile Karabağ’da bugün 01.00’den itibaren geçerli ateşkes için anlaşma imzaladım” dedi.

Paşinyan, anlaşmanın “kendisi ve Ermenistan halkı için ‘son derece acı verici’ olduğunu” ifade etti.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de, “Azerbaycan ile Ermenistan arasında bu gece 00:00’dan (TSİ) itibaren ateşkes başladı” açıklaması yaptı.

Putin açıklamasında, “Azerbaycan ve Ermenistan kontrol ettikleri pozisyonlarda kalacaklar” ifadesini kullandı.

Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev ise, “Savaşın sona eriyor oluşundan memnunum” diyerek, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teşekkür etti.

Anlaşmanın Ermenistan’ın yenilgisi anlamına geldiğini söyleyen Aliyev, “Bugün bu belgenin imzalanması Rusya’nın aktif rolünün bir göstergesidir” değerlendirmesinde bulundu.

“Sorunun çözümü için ortak bir format oluşturduk” diyen Aliyev, Karabağ’a hem Türk hem de Rus barış güçlerinin konuşlanacağını ileri sürdü.

Öte yandan Aliyev, Kelbecer’in 15 Kasım, Laçın’ın ise 1 Aralık’a kadar Azerbaycan’a geri verileceğini duyurdu.

Alin Ozinian’ın çevirisine göre Lavrov Planı olarak bilinen anlaşmanın maddeleri şöyle:

1. Dağlık Karabağ ihtilaf bölgesindeki tüm askeri eylemler 10 Kasım 2020 tarihinde, Moskova satti ile saat 00:00’dan itibaren duracaktır. Şu andan sonra taraflar olarak anılacak olan Azerbaycan Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti bulundukları pozisyonda duracaklardır.

2. Ermenistan’ın elinde bulunan Ağdam bölgesi ve Azerbaycan’ın Gaza bölgesindeki alanlar, 20 Kasım 2020 tarihine kadar Azerbaycan tarafına iade edilecektir.

3. Rusya Federasyonu’na bağlı 1960 hafif silahlı asker, 90 zırhlı araç, 380 adet otomotiv ve özel teçhizat Dağlık Karabağ’daki temas hattı boyunca ve Laçin koridoruna konuşlandırılacak.

4. Rusya Federasyonu barışı koruma birliği, Ermenistan silahlı kuvvetlerinin çekilmesine paralel olarak bölgeye konuşlandırılacak. Barış koruma gücünün bölgede konuşlanma süresi beş yıl olup, taraflardan birinin altı ay önceden bildirerek bu maddeyi iptal etmesi durumu harici süre otomatik olarak beş yıllık periyotlar halinde uzayacaktır.

5. Anlaşmanın taraflarca uygulanmasını kontrol etmenin etkinliğini artırmak için bir Barış Koruma Merkezi kurulacak.

6. Ermenistan Cumhuriyeti, 15 Kasım 2020’ye kadar Kelbajar bölgesini; Laçin bölgesini de Dağlık Karabağ’ın Ermenistan ile bağlantısını korumak amacıyla Laçin koridoru (5 km genişlik haricinde)1 Aralık 2020 tarihine kadar Azerbaycan’a geri verecektir. (Suşa şehri hariç tutuluyor)

6/2. Tarafların anlaşması ile üç sene içinde, Laçin koridoru içerisinde Stepanakert-Ermenistan arasındaki yeni bir trafik hattının planlarının inşası oluşturulacak ve bu hatta Rus Barış Gücü’nün yerleşmesi sağlanacaktır. (Yapılana kadar 5. maddede sözü geçen koridoru koryacak).

6/3. Azerbaycan Cumhuriyeti Laçin koridoru üzerinden iki taraflı ulaşım yapan bu yeni yapılacak Ermenistan-Karabağ geçiş yolunun Ermeniler tarafından kullanacak olanların güvenliğini garanti eder. (Yolu kapatma girişiminde bulunmayacak).

7. Dağlık Karabağ yerinden edilen herkes (Ermeniler ve Azeriler) bölgeye, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin kontrolü altında dönebilecekler.

8. Savaş esirleri, diğer tutuklular ve cesetlerin değişimi gerçekleşecek.

9. Bölgedeki tüm ekonomi ulaşım bağlantıları açılacak. Vatandaşlar, araçlar ve yüklerin iki taraflı kesintisiz ulaşımını organize etmek için Ermenistan Cumhuriyeti, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin batı bölgeleri ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında ulaşım hatları temin edilecektir. Ulaşım bölgesindeki kontrolRusya’nın FSB’ye bağlı Sınır Muhafaza Servisi tarafından muhafaza edilecektir.

Taraflar anlaşma uyarınca Azerbaycan Cumhuriyeti’nin batı bölgeleri ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında yeni ulaşım hatları inşaasını teminat altına almıştır”

Ateşkes anlaşması sonrasında Ermenistan’da tansiyon yükselmiş durumda.

Alin Ozinian’ın aktardığına göre, Başbakanlık Ofisi’ne saldırı başladı.

Ozinian, “Polis, başbakanlığı koruyamıyor! Şu an Paşinyan korumasız. Bir yıl boyunca kendi polisini yarat dediler, yaratmam, beni Ermenistan Polisi koruyacak, paramiliter yapı olamayacak ülkemde dedi. O polis bugün Koçaryan tarafından satın alındı, yazıklar olsun” diye yazdı ve ekledi:

“Halkın seçtiği başbakanın bulunduğu başbakanlık korunamıyor şu anda! Polis boşalttı binayı!

6-7 Eylül’ü  hatırlatan bir grup saldırıyor Başbakanlığa. Koruyamadın toprağımızı diye.

Sokaktaki gençler bağırıyor, cepheye gidip siz korusaydınız, neden korumadınız?? neden gitmediniz.

Koçaryan’ın satın aldığı polis korumuyorsa, halkı kouryacak Paşinyan’ı. Korumayacaksa hayatı boyunca Aliyev tarzı bir yönetime, Putin rejimine razı olacak. Hayat seçim…

Sosyal medyaya sızan görüntülere göre Ermenistan’da protestocular, Ermenistan Hükümet binasını işgal etti.

Son olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile telefonda görüşmüştü.

İkilinin gündeminde Karabağ krizi vardı.

Öte yandan pazartesi günü Rusya Savunma Bakanlığu akşam saatlerinde bir Rus askeri helikopterinin Ermenistan toprakları üzerinde düşürüldüğünü açıkladı. Helikoperdeki iki askeri personel hayatını kaybetti.  Azerbaycan helikopterin yanlışlıkla vurulduğunı kabul etti, Moskova’dan özür diledi ve tazminat ödemeye hazır olduğunu duyurdu.

Rus tarafının resmi açıklamasında Ermenistan’da Rus askeri üssünün askerlerinin araç konvoyuna eşlik eden Mi-24 tipi helikopterin Moskova saatiyle 17.30’da  Nahçıvan sınır yakınında iken bir roketle vurulduğu ve Ermenistan toprağına düştüğü belirtildi.  Helikoperin karadan MANPADS tipi taşınabilir hava savunma sistemi ile vurulduğu kaydedildi.

Geç saatlerde Bakü’den gelen açıklamada ise olay doğrulandı.

Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı, Ermenistan’da Nahçıvan sınırı yakınında düşürülen bir Rus helikopteriyle ilgili açıklamada bulunarak helikopterin Azerbaycan ordu birlikleri tarafından düşürüldüğünü kabul etti.

Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Azerbaycan Savunma Bakanlığı’nın Rusya Savunma Bakanlığı’ndan aldığı bilgiye göre, 9 Kasım 2018 tarihinde saat 18.30’da, Ermenistan-Azerbaycan devlet sınırının Nahçıvan bölgesinde, Rusya Federasyonu’na ait bir Mi-24 savaş helikopteri vuruldu” ifadesine yer verildi.

Sputnik’in haberine göre, bu bağlamda, Dağlık Karabağ bölgesinde aktif çatışmaların devam ettiği sırada, helikopterin Ermenistan-Azerbaycan sınırının çok yakınında uçtuğunun altını çizen Bakanlık, uçuşun akşam karanlık saatlerde alçak mesafede, hava savunma radarlarının algılama bölgesi dışında gerçekleştiğine dikkat çekti.

Daha önce Rus savaş helikopterlerinin bu bölgede görülmediği kaydedilen açıklamada, “Bu faktörler bağlamında ve bölgedeki gergin durum ile Ermeni tarafının olası provokasyonlara karşı hazır olma durumu karşısında, nöbette olan askeri birimler tarafından hedefi imha etme kararı alındı” dendi.

Tamamen yanlışlıktan kaynaklanan ve Rusya’yı hedef almayan bu trajik olay bağlamında, Azerbaycan’ın Rusya’dan özür dilediğini vurgulayan Dışişleri Bakanlığı, “Azerbaycan tarafı, ölen mürettebatın ailelerine en içten başsağlığı, yaralılara da acil şifalar diliyor” ifadesini kullandı.

Açıklamada, “Azerbaycan tarafı, tazminat ödemeye hazır olduğunu açıkladı” dendi.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, BBC’ye verdiği özel röportajda ise ateşkesin ancak Ermenistan’ın işgal ettiği bölgelerden çekilmesi şartıyla mümkün olabileceğini söyledi.

Pazar sabahı Azerbaycan ordusunun Şuşa’ya girdiğini duyurmasından önce yapılan röportajda, ateşkesin Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’la imzalanmasının çok zor olduğunu düşündüğünü belirten Aliyev, Azerbaycan ordusunun ilerleme kaydettiğini ve Ermenistan’ın “taviz verme şansının gittikçe azaldığını” söyledi:

“Taviz verme şansları gittikçe azalıyor çünkü biz bu toprakları güç kullanarak zaten geri alıyoruz. Yani zaman kaybediyorlar. Eğer makul davranırlarsa, özerk bir hükümet şekli üzerinde de çalışabiliriz. Buna karşı değiliz. Ama dürüst konuşacak olursam Ermenistan’daki bu başbakanla herhangi bir barış olasılığı görmüyorum.”

Aliyev, “En başından beri söylüyorum. Eğer Paşinyan’ın kendisi, dışişleri bakanı değil kendisi, Ermenistan geriye kalan üç bölgeden çekiliyor (ki bu bölgeleri bizim özgürleştirmemiz lazım) diye açıklama yaparsa ve bize bununla ilgili bir zaman çizelgesi verirse hemen dururuz. Bu savaşa devam etmek istemiyoruz, buna son vermek istiyoruz” dedi.

BBC’nin “Yani Dağlık Karabağ’ın dışında kalan bölgelerden çekilmesi durumunda savaşa son vereceğinizi mi söylüyorsunuz?” sorusuna ise “Kesinlikle” yanıtını verdi.

Kaynak: Ahval